Overtuigde wetenschap

Door: Janno

Tabaksplanten in Wagenginen die genetisch
gemodificeerd zijn om zware metalen als
zinc en cadmium uit vervuilde bodems op te nemen.

Genetische modificatie is een internationaal heet hangijzer. De meeste praktische toepassingen van de gewassen vind je bovendien niet in Europa, dat haar haar deuren angstvallig gesloten houdt. Je zou bijna vergeten dat in Nederland wel een van de best aangeschreven agrarische kenniscentra van de wereld staat: Wageningen University & Research (WUR).

Hoewel tegenstanders WUR ongetwijfeld als deel van ‘het systeem’ (het huidige systeem van voedselproductie, J.L.) zouden betitelen, konden we natuurlijk niet om zo’n gerenommeerd instituut heen. Dus ontmoetten Susan en ik op deze woensdag om half negen ’s ochtends Erik Toussaint, die als hoofd communicatie met een specialisatie in genetica geroutineerd met ‘lastige’ vragen omging. Later die ochtend spraken we met Esther Kok, die zich als hoofd van het RIKILT instituut voor voedselveiligheid bezig houdt met genetisch gemodificeerde voedselproducten. Als klap op de vuurpijl nam Mark Aarts ons mee het lab in, ondertussen een vurig pleidooi houdend voor genetische modificatie.

Ik heb ontdekt dat het vaak leerzamer is je te laten overtuigen dan je te veel tegen argumenten en gedachtegangen te verzetten. De drie wetenschappers die Susan en ik vandaag spraken, waren unaniem in hun positieve houding ten opzichte van GGO. ‘Het is  een tool en we moeten alle tools in onze gereedschapskist gebruiken om de wereld te kunnen voeden’, stelde Toussaint. Later sloten Kok en Aarts zich vrijwel naadloos bij deze stelling aan en gingen zelfs nog verder. De strikte regelgeving rond GGO’s was volgens hen eerder schadelijk dan noodzakelijk. Volgens Kok hebben de ‘indianenverhalen van een heel klein groepje mensen’ geleid tot ‘zwartmakerij van wetenschappers die tot voorbij de Tweede Kamer rijkt’. En voor Aarts was het duidelijk: een toekomst zonder GGO gaat niet plaatsvinden.

Louise Fresco schreef het al eerder: GMO is here to stay. Ze herhaalde dit bij het kick-off weekend van deze Academie en deed dat met een overtuigingskracht die moeilijk naast je neer te leggen viel. Diezelfde op kennis gestoelde zekerheid (zeker geen arrogantie!) was vandaag meer dan duidelijk bij de wetenschappers in Wageningen. Ja, GGO’s kunnen veilig voor mens, dier en milieu worden gebruikt. Ja, ze kunnen en zullen gaan helpen om een duurzamer voedselsysteem te maken. En nee, het kan eigenlijk niet dat we iets over hoofd zien. ‘Of tenminste, niet méér dan bij allerlei andere risico-overwegingen die we wel accepteren’, nuanceerde Aarts.

Eerder liet ik me ten tijde van het Britse protest tegen een proefveldje genetische gemanipuleerde tarwe nog overtuigen door een aantal goede tegenargumenten. Vooral het feit dat we gen-tech eigenlijk niet nodig hebben en dat het een uitvloeisel is van een bepaald, niet noodzakelijkerwijs wenselijk, wereldbeeld, vind ik nog steeds steekhoudend. Maar de rationele, rustige en vooral zelfverzekerde argumentatie van de experts die ik vandaag heb ontmoet, heeft mijn angst voor GGO’s an sich weer doen verminderen en mijn enthousiasme voor de mogelijkheden doen toenemen.

Alhoewel ik wel een slag om de arm hou, hierover later meer.